Tjerk  Vermaning.

1. Hoogersmilde.

▲ Links op de foto Boer Vos, de grondeigenaar van de vindplaats Hoogersmilde. Hij had zelf geen belang bij het behoud van de helft van de ontdekkingen, hij wilde deze graag aan Tjerk Vermaning geven. 

In 1965 ontdekte Vermaning op 36-jarige leeftijd een tweetal  concentraties slachtplaatsen van mammoetjagers op een akker van boer W. Vos aan de Roelfsemaweg op ongeveer 200 meter van de televisietoren (zendmast voor de transmissie van televisie- en radiosignalen) van Hoogersmilde. Het was de eerste keer dat in Noord-Nederland op een vindplaats meerdere vuistbijlen uit de oude steentijd  bij elkaar werden gevonden. Dit wijst erop dat er een neanderthalerkamp was. Deze vondsten, in totaal 127 vuurstenen werktuigen werden aangekocht door de provincie Drenthe, waarvan de grondeigenaar en landbouwer Vos op grond van de regeling voor schatvinding de helft van het geld bedrag ontving. Het B.A.I. schakelde prof. Schwabedissen uit Keulen in om de waarde van de vondsten te taxeren, en deze werden vervolgens overgenomen tegen die taxatiewaarde van 14.000 gulden. De werktuigen werden op basis van de vormgeving  ingedeeld binnen de cultuur van het laat-Acheuléen, om precies te zijn aan het MTA het Moustérien de tradition Acheuliénne. Het neanderthaler Moustérien wordt gekenmerkt door een bepaalde  type stenen werktuigen.  Met een ouderdom van ongeveer 70.000 jaar a 80.000 jaar. De vondsten werden door Vermaning aangetroffen in een "diep geploegde" akker, vermoedelijk afkomstig uit de bovenste lagen van de in het het Eemien verweerde "blauwe" keileem, het zogeheten keizand.

In 1972 kwamen de vondsten van zeer oude stenen werktuigen bij Staphorst erbij, die zelfs op 250.000-500.000 jaar oud werden geschat, ze waren vergelijkbaar met de stenen werktuigen die waren gevonden in Vértesszőlős, Hongarije, en nog 17 stenen werktuigen bij Eemster (gemeente Dwingeloo), die hij nog niet bekend had gemaakt. Het betrof werktuigen die misschien wel 80.000 tot 90.000 jaar oud konden zijn. De eerste aanwijzingen voor deze vondstengroep had hij aangetroffen in de "stenenvanger" van de aardappelmeelfabriek Oranje in Hijken. Via informatie van de vrachtrijder achterhaalde hij de precieze locatie van de aardappelakker waar deze vondsten, samen met de aardappels vandaan waren gekomen. Hij ging er zoeken en vond er nog meerdere vuistbijlen en bijbehorende werktuigen, zowel op de akker als in steenhopen naast de akker. Hij noemde de vindplaats Eemster om de locatie aan het Schietveld bij Lee, Leebroek geheim te houden.

▲ Tjerk Vermaning en zijn echtgenote met een zak met vondsten op zijn woonboot in Meppel. 1 mei 1975.

Op 31 oktober 1972 verkochten Vermaning en zijn echtgenote Grada Vermaning Jansen de stenen door aan het Biologisch Archeologisch Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen. Vermaning vond tussen 1965 en 1972 in Drenthe drie belangrijke middenpaleolithicum complexen: Hoogersmilde in 1965 (de twee concentraties die werden aangeduid als Hoogersmilde A en B), Hijken in 1967 en Eemster in 1972. En Later kon daaraan ook nog de concentratie te Ravenswoud, Lheebroek aan worden toegevoegd. Hij had met zijn vondsten de geschiedenis van de aanwezigheid van de mens in Nederland verlengd.