De Affaire Tjerk Vermaning.
Het verhaal over een amateurarcheoloog uit de Nederlandse geschiedenis. 
 

Isotopenmassaspectrometrie.

 

Een onbewerkt vuursteen knol heeft een cortex laag dat bestaat uit poreus kalk- en kiezelmateriaal dat van het moedergesteente afkomt en om de concreties blijft zitten.  Het cortex van vuursteen kan informatie bevatten over de oorsprong ervan. Door middel van geochemische analyse kunnen onderzoekers de isotopenverhoudingen van bepaalde elementen in het cortex bepalen, zoals zuurstof, koolstof of strontium. Deze isotopenverhoudingen kunnen worden vergeleken met die van bekende bronnen van vuursteen om te proberen de herkomst van de vuursteen te achterhalen. Hoewel het cortex enige informatie kan verschaffen, is het vaak moeilijk om de exacte locatie van de vindplaats te bepalen. Het kan echter helpen bij bredere regionale identificatie.  Er zijn verschillen in de vuursteen met cortex tussen Noord- en Zuid-Europa. De oorsprong en kenmerken van vuursteen kunnen variëren afhankelijk van geologische factoren, zoals de samenstelling van de bodem en gesteentelagen in verschillende regio's. In Noord-Europa, zoals in delen van Scandinavië, kunnen de vuursteenafzettingen bijvoorbeeld voornamelijk bestaan uit gesteente van het Krijt-tijdperk. In Zuid-Europa zijn er daarentegen andere geologische formaties, zoals de Krijtkalken in Frankrijk of de vuursteenafzettingen in Portugal en Spanje. Deze regionale verschillen kunnen worden opgemerkt bij het analyseren van de isotopenverhoudingen in het cortex van vuursteen. De meeste vuurstenen met cortex in de primaire bronnen van Noord-Europa verschillen van die in Zuid-Europa. Dit komt doordat de geologische omstandigheden en de beschikbare gesteenten anders zijn in de twee regio's. In Noord-Europa zijn er bijvoorbeeld veel meer glaciale afzettingen, terwijl Zuid-Europa meer vulkanische gesteenten heeft. Daarom is het ongebruikelijk om vergelijkbare vuurstenen met cortex in beide regio's te vinden. Het is mogelijk om betrouwbaar geochemische analyses uit te voeren op vuursteen, zelfs als het cortex (de buitenste laag) is afgeslepen door invloeden van de ijstijd. Vuursteen behoudt meestal nog steeds de isotopenverhoudingen van bepaalde elementen in het binnenste gedeelte, zelfs als het cortex is verwijderd. Door monsters te nemen van het binnenste deel van de vuursteen kunnen onderzoekers de isotopenverhoudingen analyseren en zo informatie verkrijgen over de oorsprong en geschiedenis van het materiaal. De verhouding van isotopen kan bijdragen aan ons begrip van paleoklimaat en geologische tijdschalen. De geochemische-samenstelling kan wel beïnvloed kan zijn door buiteneffecten, bijgevolg kan het effect van erosie of verwering die de isotopenverhoudingen beïnvloeden.

Isotopenverhoudingen in vuursteen verwijzen naar de verhouding van verschillende isotopen (atomen van hetzelfde element met een verschillend aantal neutronen) die aanwezig zijn in vuursteen. Vuursteen bestaat voornamelijk uit silica (siliciumdioxide) en kan kleine hoeveelheden andere elementen bevatten, zoals koolstof, zuurstof en waterstof. Bij het onderzoeken van isotopenverhoudingen in vuursteen wordt meestal gekeken naar stabiele isotopen, zoals koolstof-13 en koolstof-12, zuurstof-18 en zuurstof-16, en waterstof-2 (deuterium) en waterstof-1 (proton). Deze isotopenverhoudingen kunnen worden gebruikt om informatie te verkrijgen over de herkomst van vuursteen, de omgevingsomstandigheden waarin het werd gevormd en eventuele veranderingen in die omstandigheden in de loop van de tijd. Door deze verhoudingen te analyseren, kunnen onderzoekers meer te weten komen over de geologische geschiedenis van vuursteen en hoe het zich heeft ontwikkeld.

De isotopenmassaspectrometrie-analyse op de vuursteen artefacten van Tjerk Vermaning heeft geholpen bij het bepalen van de herkomst. Door ons inzicht te geven in de mogelijke handelsroutes en netwerken die bestonden in het Paleolithicum. Het definitief bewijs voor handelsroutes is niet aangetoond, maar kan ook geen antwoord geven over e.v.t vervalsing. De Stenen van Vermaning en de kenmerken en invloeden laat Paleolithische oorsprong zien.