Tjerk Vermaning was een amateurarcheoloog die de eerste Neanderthaler verblijfplaatsen in Noord-Nederland had ontdekt. Dit was een belangrijke bijdrage aan het begrijpen van de menselijke geschiedenis in Nederland. Later, na zijn ontdekkingen, is hij beschuldigd van bedrog wegens het vervalsen van zijn vondsten en het manipuleren van zijn vindplaatsen. Deze vondsten bestaan uit vuursteen-artefacten die zijn gemaakt door Neanderthalers uit het midden-paleolithicum. Hij moest zich voor de rechter verantwoorden, maar het kon niet worden aangetoond dat hij deze vuursteenwerktuigen uit de oude steentijd had vervalst. Door middel van deze website is getracht om de affaire Tjerk Vermaning onder de aandacht te brengen van een breed publiek. Ontdek het meeslepende verhaal van de affaire rond Tjerk Vermaning en duik diep in de fascinerende wereld van archeologisch onderzoek dat is gedaan door zowel amateurs als beroepsarcheologen. Verken de vindplaatsen en vondsten, en laat je overtuigen door gedegen argumenten die aantonen dat het uiterst onwaarschijnlijk is dat er ooit is gesjoemeld met de authenticiteit van deze waardevolle historische artefacten en locaties. Bij de affaire rondom Tjerk Vermaning draait het om beschuldigingen dat hij zou hebben gesjoemeld met zijn vuursteenwerktuigen en vindplaatsen. In tegenstelling tot de meeste publicaties die deze beschuldigingen als een vastgesteld feit presenteren, biedt deze website een alternatieve kijk op de gebeurtenissen die hebben bijgedragen aan de omstreden reputatie van Tjerk Vermaning. Hier worden nieuwe inzichten en vergeten feiten gepresenteerd, waardoor de lezer die denkt dat Vermaning schuldig is, wordt uitgedaagd om hun oordeel te heroverwegen. 

English version.

De beschuldiging van het vervalsen van vuurstenen werktuigen uit de prehistorie, had niemand verwacht. Deze beschuldiging sloeg in als een bom in de wereld van de archeologie, en de persmedia dook er meteen bovenop. Vermaning laat in de Telegraaf van 20 maart 1975 na zijn arrestatie weten, dat zijn vrouw al vermoedde dat hij ooit dwarsgezeten zou worden.

In eerste instantie ging het de hobbyarcheoloog TjerkVermaning het helemaal niet om geld, maar om eer en erkenning als amateurarcheoloog. Na zijn significante ontdekkingen toen Vermaning nog niet was beschuldigd van het vervalsen, hadden het Biologisch-Archeologisch Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen en het provinciaal bestuur een overeenkomst gesloten om Vermaning jaarlijks financiële ondersteuning te bieden voor het voortzetten van zijn zoekwerkzaamheden. Maar op een gegeven moment bleek deze subsidie voor Vermaning niet voldoende te zijn. De beperkte mogelijkheden, verantwoordelijkheden en het gebrek aan waardering en bevoegdheid begonnen op een gegeven moment aan hem te knagen. Hij was van mening dat beroepsarcheologen onevenredig veel te goed betaald werden en dat zijn eigen veldwerk even belangrijk was dan dat van de bureauarcheologen, die, naar zijn mening, in de praktijk minder verstand hadden van vindplaatsen uit de oude steentijd in Noord-Nederland. De relatie tussen Vermaning en de beroepsarcheologen was altijd enigszins gespannen geweest, wat mogelijk als de achterliggende oorzaak van de beschuldigingen zou kunnen worden gezien? Geïnspireerd door de media-aandacht en de berichtgeving van journalisten besloot Tjerk Vermaning openhartig zijn mening te delen. Hij had het gevoel dat de gevestigde orde in de archeologie hem en zijn ideeën niet serieus nam. Achter deze gevoelens schuilde een lange geschiedenis van onvrede die zijn verlangen om gehoord te worden alleen maar vergrootte. Vermaning voelde zich genoodzaakt zijn standpunten luid en duidelijk te verwoorden, waarbij hij geen doekjes om de werkelijkheid wikkelde.

Opzoek naar de Waarheid achter de Vuursteen Artefacten van Tjerk Vermaning.

Tjerk Vermaning heeft als amateurarcheoloog in Nederland veel erkenning gekregen vanwege zijn ontdekkingen, die zijn aangekocht door musea, en door publicaties in vaktijdschriften. Deze erkenning duurde echter tot een bepaald moment. 

Na de rechtszaak kwam er een einde aan zijn carrière in de archeologie. De vuursteenwerktuigen uit het paleolithicum zouden volgens prof. Tjalling Waterbolk zijn vervalst. Dat kwam door twijfels van drs. Dick Stapert die de artefacten niet betrouwbaar en geloofwaardig vond. Ze zouden zijn vervalst. Er kwam een 1e en een 2e rechtszaak en Tjerk Vermaning werd tijdens de 2e rechtszaak vrijgesproken. Na de 2e rechtszaak kon professor Waterbolk zich er niet bij neerleggen en kwam met een complottheorie. De vuursteenwerktuigen zouden volgens prof. Waterbolk door Ad Wouters zijn gemaakt in opdracht van Assian Bohmers om hem een hak te zetten. De beroeps-archeoloog Bohmers, zou Jan de Vries van het B.A.I. hebben opgedragen om de stenen in de bodem te plaatsen, zodat Tjerk Vermaning ze kon vinden. Dit heeft geleid tot controverse in de archeologische wereld en tot beschuldigingen van frauduleuze praktijken gebaseerd op complottheorieën. Echter, na uitgebreid onderzoek en analyse van de vuurstenen werktuigen door vereniging Aktieve Praktijk Archeologen Nederland (APAN), was gebleken dat de werktuigen authentiek zijn en de vindplaatsen niet vervalst. Dit heeft de beschuldigingen van fraude enigszins ontzenuwd, maar de kwestie blijft nog altijd een punt van discussie en debat in de archeologische gemeenschap. In 2022 werd Tjerk Vermaning opnieuw beschuldigd van vervalsing, maar de bewijzen blijven speculatief volgens APAN. Wat leidt tot een hernieuwde discussie over de verdachtmaking met tegenstrijdigheden. Met het boek ¨Valsheid in Gesteente” dat in 2022 verscheen, proberen de auteurs en tevens de onderzoekers, de vuursteen artefacten van Tjerk Vermaning voorgoed als vervalsingen door te laten gaan. Na het verschijnen van die publicatie laten de APAN amateur- archeologen weten dat er opnieuw geen enkel bewijs is geleverd, aangezien er vele nuances en kanttekeningen te plaatsen zijn bij het onderzoek. Dat is te lezen in hun vakblad magazine APAN/Extern nr. 20.

Het namaken van een vuistbijl in de experimentele archeologie is niet zo moeilijk. Met een beetje ervaring kan dit in een kwartier worden gedaan. Vervolgens kunnen de vuistbijlen langs slijpschijven worden gehaald om ze ouder te laten lijken. Dit kost ook niet veel moeite. Als Vermaning dit zou hebben gedaan, zouden zijn verdedigers hem niet hebben geholpen. De vuistbijlen vertonen alle eigenschappen die aantonen dat ze in de prehistorie zijn gemaakt. Sommige zijn zelfs op 70 cm diepte in ongestoorde grond gevonden. De verkleuring en infiltraties laten zien dat ze vele duizenden jaren in de bodem hebben gelegen. Op deze website wordt hier uitgebreid op ingegaan.

De Inspirerende Kracht van de Vuistbijl.

Waarom was Tjerk Vermaning zo gedreven om bewijs te vinden dat Neanderthalers in Noord-Nederland hadden gewoond? 

Ongeveer 100.000 jaar geleden verloor een Neanderthaler zijn vuistbijl in de provincie Friesland. Amateurarcheoloog Hein van der Vliet vond die vuistbijl in 1939. Door het aanschouwen van  die beroemde vuistbijl van Wijnjeterp, in de oudheidkamer van Gorredijk, raakte Tjerk Vermaning 1956 steeds meer geïnteresseerd in de archeologie over de Neanderthaler. Hij realiseerde zich dat er meer werktuigen uit het Midden-Paleolithicum te vinden waren en was vastbesloten om ze op te sporen. Die vuistbijl van Wijnjeterp heeft menige archeoloog geïnspireerd om zelf opzoek te gaan naar een dergelijk zeldzaam artefact.

Ook die eerste gevonden oude Vuistbijl in noord-Nederland, die van Wijnjeterp blijkt de gemoederen bezig te houden. Deze vuistbijlen uit het midden-paleolithicum in Noord-Nederland hebben niet alleen een bijzondere aantrekkingskracht, maar kunnen leiden tot juridische geschillen. Dit werd duidelijk toen Wouter van der Horst mogelijk, probeerde om na de affaire Vermaning publieke aandacht te krijgen met uitspraken over de vuistbijlen van Wijnjeterp. Echter, zijn moment van aandacht was van korte duur toen de kleinzoon van amateurarcheoloog Hein van der Vliet, het er niet bij liet zitten en een kort geding tegen Van der Horst aanspande. Hierdoor moest Van der Horst zijn beweringen intrekken, op last van de rechter. 

Leest verder...

De amateur die het in zijn eentje opnam tegen de universitaire archeologen.

Vermaning kwam vaak in het nieuws vanwege zijn bijzondere vondsten, en later vanwege beschuldigingen van het vervalsen van vuursteenwerktuigen. De media had altijd wel interesse in het nieuws rondom Vermaning en er is geen gebrek aan krantenartikelen over de amateur die het in zijn eentje opnam tegen de universitaire archeologen. Zelfs na zijn dood bleef hij regelmatig in het nieuws vanwege de beschuldigingen van vervalsing. Vermaning begon als hobby-archeoloog en verwierf bekendheid door zijn ontdekkingen en zijn uitgebreide kennis van de oude steentijd. In 1972 uitte hij publiekelijk zijn wens om een eredoctoraat te ontvangen, wat voor verdeeldheid zorgde tussen hem en academische archeologen. Ondanks de onderlinge spanningen hadden ze elkaar nodig, maar in 1975 kwam daar verandering in. Hij was buitenspel gezet.

Vermaning ontdekte Verblijfplaatsen van Neanderthalers in Drenthe.

 ▲ Tjerk Vermaning ontdekte het merendeel van zijn vondsten op landbouw akkers van het Drents-Friese keileemplateau. Waaronder de vuistbijl genaamd 'Het oog van Ravenswoud', die op 13 oktober 1974 is gevonden nabij het dorp Ravenswoud in Friesland. Tjerk Vermaning was een bekende verschijning op televisie, waar hij regelmatig te zien was met zijn bijzondere vondsten. Met financiële steun van negenduizend gulden die hij van het Anjerfonds kreeg, maakte Tjerk Vermaning in 1967 van zijn schip de Gerrit Lucas een museumschip. Het Drents Museum heeft geholpen bij de inrichting van de tentoonstelling. Het schip lag in de Drentse Hoofdvaart. Vermaning sprak in oktober 1973 tijdens een interview met de Leeuwarder Courant over zijn toekomstige plannen voor zijn museumschip, die hij de naam "Fossiliana" had willen geven. Vermoedelijk had hij zijn bijzondere vondsten uit Eemster willen tentoonstellen. Deze museum plannen kwamen echter niet meer van de grond. Als gevolg van zijn gezondheid en de affaire na de rechtszaak, doet Vermaning in 1985 afstand van zijn vondsten en stopt hij met de archeologie. In 1986 verkoopt hij zijn omstreden verzameling, aan de oudheidkamer in Drachten. Een ander deel had hij al voor 120.000 gulden verkocht aan het Provinciaal museum in Assen. En verkocht hij een deel aan amateurarcheologen, waaronder de Eemster collectie. Het resterende deel van de werktuigen en fossielen, waaronder een opperarmbeen van een mammoet verkocht hij op een antiekbeurs in Emmen.

Wie was Tjerk Vermaning?

 ▲  Tjerk Vermaning had door de jaren heen, slechts verschillende Zündapp bromfietsen, waarmee hij eropuit trok om op zoek te gaan naar prehistorische vondsten op de Drents-Friese akkers. Het blijft een groot raadsel hoe Tjerk Vermaning honderden kilo's geschikt ruw vuursteen op zijn brommer over lange afstanden heeft weten te vervoeren om vuistbijlen mee te vervalsen, het is zeer onwaarschijnlijk dat hij dat heeft gedaan. Om de beschuldigingen vol te houden, wordt de amateurarcheoloog Ad Wouters, die Vermaning verdedigde als getuigendeskundige, na de 2e rechtszaak mede verdacht gemaakt. Hij wordt na de rechtszaak door prof. Waterbolk gezien als een betere kandidaat om de verdachtmaking op af te schuiven. Historisch onderzoek pleit voor de onschuld van Wouters.