De Affaire Tjerk Vermaning.
Het verhaal over een amateurarcheoloog uit de Nederlandse geschiedenis. 
 

Dit is een nieuwe pagina.


Heidelbergensis.


In 2010 zijn vuurstenen voorwerpen in de vondstlagen uit het Utrechtse Woerden gevonden. De voorwerpen hebben waarschijnlijk een ouderdom van minstens 370 000 en misschien 600 000 jaar en kunnen daarom gemaakt zijn door Homo heidelbergensis. Deze vondsten zijn ouder dan die uit de regio Maastricht. Die laatste voorwerpen behoorden toe aan mensen die hier 250 000 tot 300 000 jaar geleden hun kampementen opsloegen. Of ze van neanderthalers waren of van mensen van het Homo heidelbergensis-type is nog onduidelijk. Voor de neanderthalers zijn de voorwerpen aan de oude kant, terwijl ze voor Homo heidelbergensis aan de jonge kant zijn. Vele vondsten van Vermaning komen overeen met dit type vuursteenwerktuigen. Even als die uit de Groeve Schuilenburg die onterecht als onecht zijn aangemerkt.


De ontdekkingen van Homo heidelbergensis zijn een essentieel onderdeel van ons begrip van de menselijke evolutie in Europa en illustreren de rijke en complexe geschiedenis van onze soort. Tjerk Vermaning deed destijds met zijn Eemster vondsten een nieuwe belangrijke ontdekking voor Nederland, maar er kwam toen geen verdere aandacht door beroepsarcheologen voor het aanpassen van de eerste mens op Nederlandse bodem. De Vermanings vondsten werden door sommige beroepsarcheologen als twijfelachtig beschouwd. De Homo heidelbergensis, is een belangrijke schakel in de menselijke evolutie, en is ontdekt via verschillende fossiele vondsten in Europa. De eerste significante vondst dateert uit 1933, toen de schedel van de Steinheimmens werd ontdekt in Duitsland. Deze schedel, wordt geschat op circa 175.000 jaar oud en vertoont kenmerken die wijzen op een verwantschap met de Neanderthaler. In Engeland werd in 1935 de Swanscombeschedel ontdekt, die wordt gedateerd op 400.000 tot 200.000 jaar oud. In 1960 werd de Petralonaschedel in Griekenland ontdekt, aanvankelijk gesitueerd op een ouderdom van 700.000 jaar door sommige onderzoekers, maar later herzien naar ongeveer 200.000 jaar. In Frankrijk werden tussen 1964 en de jaren 90 de resten van de Tautavelmens ontdekt in Arago-grotten, waarvan de meest belangrijke schedel, Arago XXI, ongeveer 450.000 jaar oud is. Een ander opmerkelijk voorbeeld is een scheenbeen gevonden in 1993 in de Eartham Pit in Engeland, dat ongeveer een half miljoen jaar oud is. Een significante stap in het onderzoek naar Homo heidelbergensis vond plaats in de jaren '90 met de ontdekking van meer dan 5500 menselijke fossielen in de Atapuerca-berg in Noord-Spanje. Deze vondst, met een ouderdom van ongeveer 430.000 jaar, is one of de grootste vindplaatsen van fossielen van prehistorische mensentypes en biedt cruciale inzichten in de evolutie. De fossielen van Atapuerca worden weliswaar toegewezen aan Homo heidelbergensis, maar ook aan een andere soort genaamd Homo antecessor, die in oudere lagen is gevonden. Dit roept de vraag op over de oorsprong van Homo heidelbergensis. Er zijn aanwijzingen dat deze soort mogelijk is ontstaan uit Homo antecessor, hoewel het bewijs hierover niet eenduidig is. Bovendien zijn er fossielen in Europa die tot 900.000 jaar oud zijn en zouden kunnen verwijzen naar afstamming van Homo erectus of Homo ergaster. Dit wijst op de complexiteit van de evolutionaire lijnen en de intercontinentale migratie en ontwikkeling van vroege mensensoorten. De ontdekkingen van Homo heidelbergensis vormen een cruciaal onderdeel van ons begrip van de menselijke evolutie en illustreren de rijke en complexe geschiedenis van onze soort.

Een internationaal onderzoeksteam onder leiding van de Portugese archeoloog João Zilhão heeft de oudste fossiele menselijke schedel in Portugal ontdekt, wat belangrijk is voor de kennis van de menselijke evolutie tijdens het Midden-Pleistoceen en de oorsprong van de Neanderthalers. Deze schedel, gevonden in de grot van Aroeira, is goed gedateerd op ongeveer 400.000 jaar geleden en is de meest westelijke menselijke schedel uit deze periode in Europa. De vondst is in verband gebracht met de Acheulean-steenwerktuigindustrie en omvat ook diverse fauna en stenen werktuigen, zoals vuistbijlen. Dit nieuwe fossiel van mensachtigen, gedateerd op 390-436 ka (duizend jaar), is een van de vroegste in West-Europa die aan Acheulean-werktuigen wordt gekoppeld.


▲  De Tautavelmens schedel XXI is van de archaïsche Homo sapiens die circa 450.000 jaar in de grotten van Arago in het Franse Tautavel leefden. In 1969 werden daar oude menselijke fossielen ontdekt. Oorspronkelijk als Homo erectus tautavelensis tot Homo erectus gerekend, worden ze tegenwoordig meestal bij Homo heidelbergensis ingedeeld.

Afbeeldingen: Acheuliaanse gereedschappen gemaakt door de Homo heidelbergensis. Nationaal Archeologisch Museum, St-Germain-en-Laye, Frankrijk. Levalloispunt en twee vuistbijlen.

circa 200.000 j

circa 400.000 j

circa 500.000 - 300.000 j